I Samuela 15:1-31
Israel lal hmasa ber Saula Pathianin a hnâwl mai hi makna riau a nei a. Davida pawh khan thil a tisual a, a thil tihsual avang khan Pathianin a hnâwl ngawt lo va, a ngaidam zel a. Chutihlai chuan Saula erawh chu vawi khat a tihsualah Pathianin a hnâwl nghal ngawt mai hi a mak hle.
Amalek-ho nen an indo dawnin Pathian chuan lal Saula chu Amalek mi zawng zawng that a, tiboral vek tur leh, an ranrual thlenga zuah pakhat mah nei lo turin a hrilh a (I Sam. 15:1-3). Amalek-ho chu a bei ta a, tam tak an that a, an lal Agaga chu a nung chungin an man a. Tin, Amalek-ho ranrual zinga a tha tha chu Pathian tana hlan turin an zuah bawk a, chungte nen chuan an haw leh ta. Pathian thu awih lova sal leh rallâk thil tam tak a rawn hawn avangin a thin a rim a, lalah a hnâwl ta a ni.
Pathian hian ngaih pawimawh a nei a, chu chu Saula a ni emaw, mi tupawhin an zawm a duh a. A thu anga ti lote chu Pathian hian a rawngbawltu atangin a hnâwl thin a ni. Pathianin a ngaih pawimawh chu eng nge?
Israel lal hmasa ber Saula Pathianin a hnâwl mai hi makna riau a nei a. Davida pawh khan thil a tisual a, a thil tihsual avang khan Pathianin a hnâwl ngawt lo va, a ngaidam zel a. Chutihlai chuan Saula erawh chu vawi khat a tihsualah Pathianin a hnâwl nghal ngawt mai hi a mak hle.
Amalek-ho nen an indo dawnin Pathian chuan lal Saula chu Amalek mi zawng zawng that a, tiboral vek tur leh, an ranrual thlenga zuah pakhat mah nei lo turin a hrilh a (I Sam. 15:1-3). Amalek-ho chu a bei ta a, tam tak an that a, an lal Agaga chu a nung chungin an man a. Tin, Amalek-ho ranrual zinga a tha tha chu Pathian tana hlan turin an zuah bawk a, chungte nen chuan an haw leh ta. Pathian thu awih lova sal leh rallâk thil tam tak a rawn hawn avangin a thin a rim a, lalah a hnâwl ta a ni.
Pathian hian ngaih pawimawh a nei a, chu chu Saula a ni emaw, mi tupawhin an zawm a duh a. A thu anga ti lote chu Pathian hian a rawngbawltu atangin a hnâwl thin a ni. Pathianin a ngaih pawimawh chu eng nge?
1. Mihring ngaiha tha hi Pathian ngaihin thil tha a tling lo
Mihring hian tha tih zâwng leh duh dân riau kan nei thin a, hei hi Pathian ngaih chuan luhlulna leh a thu zawm lohna a ni. Pathian chuan a thu ngai pawimawh ber turin mihringte a duh a, amah dah pawimawh ber turin min duh a ni. Mi tupawhin Pathian thu aia a ngaihdan leh tha a tih zawng a ngaih pawimawh chuan, chûng mite chu Pathianin a hnâwl thin. Rawngbawlna kawngah pawh, mihring duh dân leh tha tih zâwng hi Pathian duh dân leh tha tih zâwng a ni vek lo va, Pathian chuan tum dân leh duh dân hrang a nei thin a, chu chu kan zawm loh chuan Pathianin kan rawngbâwlna a tichak ngai lo vang. Saula pawh hian ama ngaihdan a kalpui a, tha a tih ang zâwngin a kalpui a, Pathianin tihlum vek tura thu a pêk chu ama'n tha a tih angin a kalpui a, tam tak a zuah a, hei hi Pathianin a duh loh thil a ni.
Thufingte 3:5,6-ah chuan 'I thinlung zawng zanwgin LALPA ring la, nangma hriatnaah innghat suh, i kawng zawng zawngah amah hre reng la, i kawngte chu a kawhhmuh zêl ang che,' a ti. Davida kha chuan, Pathianin thu a pêk ang apiang a ti zêl a, a thupêkte kha a tihlawhtling zel a ni. Pathian hian mihring rinchhan a, mihringa rinna nghat leh, mahni hriatna leh, mahni finnaa rinna nghah hi a ngai thei lo hle. Mihring rinchhan a, mihring bân chakna ringtu chu thlalera hnimbuk to rire ang an nih tur thu te, amahah chuan thil tha chhuak a awm loh tur thute Jeremia chuan a sawi a nih kha (Jer. 17:5ff). Lalpa rinchhantu chu tui kianga thingphun angin a tehkhin nghe nghe (Jer. 17:7-9).
Mihring finna hi Pathian chuan a ngainêp a, Pathian rawng bawl tur chuan mihring finna hi hmachhuan chi a ni lo."He khawvel finna hi Pathian ngaih chuan âtna a ni si a," tiin Paula chuan a sawi (II Kor. 3:19). I Kor. 1:19-ah vêk chuan, "Mi fing finna chu ka tiboral ang a, remhre remhriatna chu ka paih thla ang," a ti bawk. Mihring finna leh theihna kan chhuan chhûng chuan Pathian thlarau hian min hnaih ngam lo ang tih hria ila. Pathian thlarau awmpuina kan chang a nih pawhin, mihring finna te, kan ngaihdan leh tha kan tih dan te kan dah pawimawh hun tikah Thlarau Thianghlim hian min hlatsan dawn a, Pathian ruat kan nihna hi kan hloh dawn a ni.
Thufingte 3:5,6-ah chuan 'I thinlung zawng zanwgin LALPA ring la, nangma hriatnaah innghat suh, i kawng zawng zawngah amah hre reng la, i kawngte chu a kawhhmuh zêl ang che,' a ti. Davida kha chuan, Pathianin thu a pêk ang apiang a ti zêl a, a thupêkte kha a tihlawhtling zel a ni. Pathian hian mihring rinchhan a, mihringa rinna nghat leh, mahni hriatna leh, mahni finnaa rinna nghah hi a ngai thei lo hle. Mihring rinchhan a, mihring bân chakna ringtu chu thlalera hnimbuk to rire ang an nih tur thu te, amahah chuan thil tha chhuak a awm loh tur thute Jeremia chuan a sawi a nih kha (Jer. 17:5ff). Lalpa rinchhantu chu tui kianga thingphun angin a tehkhin nghe nghe (Jer. 17:7-9).
Mihring finna hi Pathian chuan a ngainêp a, Pathian rawng bawl tur chuan mihring finna hi hmachhuan chi a ni lo."He khawvel finna hi Pathian ngaih chuan âtna a ni si a," tiin Paula chuan a sawi (II Kor. 3:19). I Kor. 1:19-ah vêk chuan, "Mi fing finna chu ka tiboral ang a, remhre remhriatna chu ka paih thla ang," a ti bawk. Mihring finna leh theihna kan chhuan chhûng chuan Pathian thlarau hian min hnaih ngam lo ang tih hria ila. Pathian thlarau awmpuina kan chang a nih pawhin, mihring finna te, kan ngaihdan leh tha kan tih dan te kan dah pawimawh hun tikah Thlarau Thianghlim hian min hlatsan dawn a, Pathian ruat kan nihna hi kan hloh dawn a ni.
2. Sakhuana aiin thuawih a duh zawk
Rallak thil an lak, ranrualte kha, a thau tha tha leh, a hmelhem lo, Pathianin inthawina atana a phût ang chi a ni. Saula hian a mimal thahnemngaihna leh, sakhawmi a nihna atangin Pathian tan tha dawn hlein a hria a, Pathian tan, tiin a kawi haw teuh mai a. A sakhawmi nihna atang chuan a âwm hle mai a, Pathian tan thahnem a ngai ve hle a ni. Mahse, Pathian chuan thilpêk leh, a hnena inthawina aiin a thuawih a ngai pawimawh zawk a ni.
Thilpêk tam tak pein, thawhlawmah tam tham tak pe thin mah ila, Pathian thu kan awih chuan si loh chuan, Saula chan hi kan chan a ni. Mika chuan, "LALPA chu berampa sang tam tak emaw hriak lui singte emawah a lungni dawn em ni? Aw mihring, tha chu a entir tawh che a ni; LALPAN a phût che chu...dik taka tih leh khawngaihna ngainat leh i Pathian nena thuhnuairawlh taka lên dun a ni lo vem ni?" a ti (Mika 6:7-8). Israelte chuan inthawina beram leh, beram thau (fat) leh hriak te an hmang thin. Heng hi Pathian chana an ngaih a ni. Thilpêk ringawta tlawn lungawi chi a ni lo, kan Pathian hi. Pathianin a phût leh a duh zâwk chu a thu awih a, thuhnuairawlh taka amah nena lên dun a ni. Hei hi kan hmaih chuan, Pathian tan, tiin sum tam tak kan thawh thin hi Pathian thin tiurtu mai a ni palh mai ang.
Amosa hun lai pawh khan sakhuana an la urhsûn hle a, thilpêk leh inthawi pawh an uar narawh. Sâwma pakhat pawh ni thum dan zela pe thei khawpin an sakhaw mi a, sakhua an ngai pawimawh a, Pathian thu erawh an awi si lo (Amosa 4:4-5). Pathian chuan sum a ngai pawimawh ber lo va, keimahni, kan thlarau a ngai pawimawh ber a. Sum ringawt kan pêk a, chhungril lam kan pêk tel si loh chuan Pathianin a pawm lo a ni. Pathian chuan keimahni leh kan sum zawng zawng hi a duh a. Keimahni tel lova kan sum ringawt kan pekin awmzia a nei lo, akn thlarau a boral hi a hlau ber zawk a ni. Sakhuana lak urhsûn ringawt hi chhunglam inserhna a tel si loh chuan awmzia a awm lo va, Pathian beng a thleng zo lo thin.
Pathian hian pawn lam mawina a thlir lo va, chhungril felna leh thatna a thlir zawk a. Sakhaw miin. la urhsûn hle mah ila, chhungril lam Pathian tana kan serh leh chuan si loh chuan awmzia a nei lo ang. Isua pawhin lehkhaziaktute leh Pharisaite chu thlân hnawih vâr, pawn lam chauh mawi, chhung lam erawh mitthi ruh leh bawlhhlawh awmna an ni, a ti hial a. Kan thinlungah Isua a lalber chuan si loh chuan, sakhaw mi eng ang ni mah ila, thlân a pâwn lam hnawih var ang tho kan ni.
Thilpêk tam tak pein, thawhlawmah tam tham tak pe thin mah ila, Pathian thu kan awih chuan si loh chuan, Saula chan hi kan chan a ni. Mika chuan, "LALPA chu berampa sang tam tak emaw hriak lui singte emawah a lungni dawn em ni? Aw mihring, tha chu a entir tawh che a ni; LALPAN a phût che chu...dik taka tih leh khawngaihna ngainat leh i Pathian nena thuhnuairawlh taka lên dun a ni lo vem ni?" a ti (Mika 6:7-8). Israelte chuan inthawina beram leh, beram thau (fat) leh hriak te an hmang thin. Heng hi Pathian chana an ngaih a ni. Thilpêk ringawta tlawn lungawi chi a ni lo, kan Pathian hi. Pathianin a phût leh a duh zâwk chu a thu awih a, thuhnuairawlh taka amah nena lên dun a ni. Hei hi kan hmaih chuan, Pathian tan, tiin sum tam tak kan thawh thin hi Pathian thin tiurtu mai a ni palh mai ang.
Amosa hun lai pawh khan sakhuana an la urhsûn hle a, thilpêk leh inthawi pawh an uar narawh. Sâwma pakhat pawh ni thum dan zela pe thei khawpin an sakhaw mi a, sakhua an ngai pawimawh a, Pathian thu erawh an awi si lo (Amosa 4:4-5). Pathian chuan sum a ngai pawimawh ber lo va, keimahni, kan thlarau a ngai pawimawh ber a. Sum ringawt kan pêk a, chhungril lam kan pêk tel si loh chuan Pathianin a pawm lo a ni. Pathian chuan keimahni leh kan sum zawng zawng hi a duh a. Keimahni tel lova kan sum ringawt kan pekin awmzia a nei lo, akn thlarau a boral hi a hlau ber zawk a ni. Sakhuana lak urhsûn ringawt hi chhunglam inserhna a tel si loh chuan awmzia a awm lo va, Pathian beng a thleng zo lo thin.
Pathian hian pawn lam mawina a thlir lo va, chhungril felna leh thatna a thlir zawk a. Sakhaw miin. la urhsûn hle mah ila, chhungril lam Pathian tana kan serh leh chuan si loh chuan awmzia a nei lo ang. Isua pawhin lehkhaziaktute leh Pharisaite chu thlân hnawih vâr, pawn lam chauh mawi, chhung lam erawh mitthi ruh leh bawlhhlawh awmna an ni, a ti hial a. Kan thinlungah Isua a lalber chuan si loh chuan, sakhaw mi eng ang ni mah ila, thlân a pâwn lam hnawih var ang tho kan ni.
3. Mipui aw/duh dan hi Pathian duh dan a ni kher lo
Saula'n a thil tihsual chhana a puh chu mipuite an ni. "Thil ka tisual dêr mai a ni: LALPA thupêk leh i thu chu ka bawhchhe reng mai a nih hi: mipuite ka hlauh va, an thu ka lo awihna lamah hian," tiin Saula chuan a sawi (I Sam. 15:24). Mipuiten tha an tih ang chu Saula hian tha a lo ti ve mai, mipui tihlâwm a tumna lamah Pathian pawi a sawi ta a ni. Heta lang chiang tak chu mipuiin aw hi Pathian duh dan a ni kher lo va, mipuiin tha an tih hi Pathian duh dan kalhtu a ni fo.
Rawngbawltu tam tak leh, ram hruaitu tam tak hian mipui tihlâwm kan tum lutuk a, Pathian duh dân aia mipui lâwmna tur leh, mitena tha an tih kan ngai pawimawh zawk thin hi Pathianin a rawngbawltu atan te, a mite hruaitu atantea mi a lo hnawl tawh thinna chhan a ni. Roreltute chu Pathian ruat an ni a (Rom 13:1), roreltuin a hna pawimawh tak chu mipuite Pathian duh dana hruai a ni a, mipuitena an hruai a nih chuan roreltu dik, Pathian tih mi a ni thei ngai lo ang.
Mipuiin Arona chu bawngno lem siam tura an tih avangin a siamsak a, Israel mipuite chu kawng dik lo lamah an kal phah a (Ex. 30:1), Pilata chuan mipui a hlauh avangin Isua a khêngbet ta a nih kha (Mk. 15:15). Mipui ngaihdan leh tha tihdan hi Pathian thu kalh a ni fo. 'Mipui aw hi Pathian aw a ni' ti thin mah se, Pathian duh dan a kalh chuan Pathian aw a ni thei lo. Rawngbawltu chuan a tih tur chu hlobet hring dup hmuna ranrualte tlattir a, hliam an neiha tuam dam a ni. Chaw leh tui thatna hmuna mipui hruai kha a tih tur a ni. Chutihlaia an duhna lam lama a kaltir mai chuan rawngbawltu tha a ni thei lo ang a, mipuiin an hnuh kal zawk, hruaitu tling lo, tihna a ni ang. Mipui aiin Pathian a hlauhawm a, mipui aiin Isua Krista duh dan leh zirtir kan ngai pawimawh zawk tur a ni.
Pathianina a ngaih pawimawh leh a ngaihhlutte hi kan ngaih pawimawh a, kan ngaihhlut chhung chuan Pathianin min awmpui ang a, min tanpui ang. Kan thinlung chhunga Isua kan laltir loh a, Pathian duh dana mite hmuha mawina leh an fak hlawhna kan ngaih pawimawh chhung chuan rawngbawltu tha kan ni ngai lo ang. Kan ngaihdan dik ber nia kan hriat chhung leh, kan ngaihdan kaltlangpui kan tum chhung chuan Pathian hian min hruai ngai lo ang, tih hria ila. Pathian duh dân leh a ngaih pawimawhte ngai pawimawha zâwm thei turin Pathian hnenah i inhlân thar ang u.
Rawngbawltu tam tak leh, ram hruaitu tam tak hian mipui tihlâwm kan tum lutuk a, Pathian duh dân aia mipui lâwmna tur leh, mitena tha an tih kan ngai pawimawh zawk thin hi Pathianin a rawngbawltu atan te, a mite hruaitu atantea mi a lo hnawl tawh thinna chhan a ni. Roreltute chu Pathian ruat an ni a (Rom 13:1), roreltuin a hna pawimawh tak chu mipuite Pathian duh dana hruai a ni a, mipuitena an hruai a nih chuan roreltu dik, Pathian tih mi a ni thei ngai lo ang.
Mipuiin Arona chu bawngno lem siam tura an tih avangin a siamsak a, Israel mipuite chu kawng dik lo lamah an kal phah a (Ex. 30:1), Pilata chuan mipui a hlauh avangin Isua a khêngbet ta a nih kha (Mk. 15:15). Mipui ngaihdan leh tha tihdan hi Pathian thu kalh a ni fo. 'Mipui aw hi Pathian aw a ni' ti thin mah se, Pathian duh dan a kalh chuan Pathian aw a ni thei lo. Rawngbawltu chuan a tih tur chu hlobet hring dup hmuna ranrualte tlattir a, hliam an neiha tuam dam a ni. Chaw leh tui thatna hmuna mipui hruai kha a tih tur a ni. Chutihlaia an duhna lam lama a kaltir mai chuan rawngbawltu tha a ni thei lo ang a, mipuiin an hnuh kal zawk, hruaitu tling lo, tihna a ni ang. Mipui aiin Pathian a hlauhawm a, mipui aiin Isua Krista duh dan leh zirtir kan ngai pawimawh zawk tur a ni.
Pathianina a ngaih pawimawh leh a ngaihhlutte hi kan ngaih pawimawh a, kan ngaihhlut chhung chuan Pathianin min awmpui ang a, min tanpui ang. Kan thinlung chhunga Isua kan laltir loh a, Pathian duh dana mite hmuha mawina leh an fak hlawhna kan ngaih pawimawh chhung chuan rawngbawltu tha kan ni ngai lo ang. Kan ngaihdan dik ber nia kan hriat chhung leh, kan ngaihdan kaltlangpui kan tum chhung chuan Pathian hian min hruai ngai lo ang, tih hria ila. Pathian duh dân leh a ngaih pawimawhte ngai pawimawha zâwm thei turin Pathian hnenah i inhlân thar ang u.
